Wednesday, 8 February 2017

PATHIAN KUT HUNBI RUAT LAWKTE’N MESSIAH HUN LO THLENG TUR HLIMTHLA AN LANTIR DAN THURUK HAI CHHUAHNA:

SAWI HAWNNA: Lalpa Yahshua khan a lo kal hmasak khan Pathian kut hunbi ruat lawkte zinga mi, Thallai kutte (spring festivals) a rawn rap dik chho tawh a. A lo kal leh hun, khawvela Messianic Kingdom a rawn din hunah Favang kut (Fall festivals) te hi a rawn tifamkim tawh dawn a ni. Chu chu Tirh.Paula khan a lo hrechiang hle mai a, "chung chu thil lo thleng turte hlim a ni, a tak eawh chu Krista ta a ni. (Kol.2:16,17) tiin a lo sawi tawh a nih kha. . Tirh.Paula hian Lalpa Yahshua thih hnu fe-ah, ‘ thil lo thleng tur hlim thla’ a la ti cheu mai hi eng nge a awmzia ni ta ang le? Heng Pathian hunbi ruat lawkten thuruk an lo pai vek a ni tih hi kum 2000 chhung kan hre chiang zo lova, Pathian kutte pawimawhzia pawh kan lo hre ngai reng reng lova, nimahsela, hun hnuhnungah, hriatna a pun hun a lo thleng a, tun hma kan pi leh pute hai chhuah thiam loh kha kan hmuthiam chho ta a ni. Messiah khan a zirtirte nen khan, Pathian thupek ang zela an nun an hman avangin heng Pathian Kutte hi an hmang ve thin ngei tih Bible hian a ziak thlap bawk a. Chu mai ni lovin, a zirtirte hnenah pawh Kalhlen kut dawna kut chaw a eipui kha, "Min hriatreng nan hei hi ti thin rawh u " tiin a chah nghe nghe a nih kha. Chumai la ni lovin, Messiah lo kal leh huna a rawn rahdik leh tur hmabak, hunbi ruat lawk pathum la awmte hian A lo kal leh ngeina tur thuruk an lo keng lawk vek a, chu chu Messiah thuchah, "Ngaih ven ula…Inring rengin lo awm rawh u" a tih nen khan a inzawm chho leh ta zel tih kan hmu thiam leh ta bawk. Engtin nge kan ngaihven ang a, engtin nge inring rengin kan lo awm theih ang a, inralrinna dik tak awmzia chu engtin nge kan hriat theih tak ang? Hengte hi Pathian kut thurukte atang hian kan chhui chhuak dawn a ni. . 1. BAWKTE KUT LEH LALPA HUNBI RUATLAWK TE CHU: Bible-a kut kan tihte hi Pathianin a mite nen an inhmuhna tura a hunbi ruat lawk (appointed times) te an ni a, Pathian chuan he hunah hian nangmah nena inhmu turin appointment a siam a, Pathian nena inhmu tur chuan ruahmnanna I nei em le? Bible chuan 'Puan in'/ 'Bawkte' tih chu Ohel Mo'ed tiin a ziak a, chu chu Sap tawng chuan, 'In hmuh khawmnna/intawh khawmna puanin' (Tent of Meeting) tih a ni a. He thumal 'Mo'ed ' tih hi ' hunbi ruat lawk ' emaw, 'hmun ruat lawk' emaw tihna a ni. Chu Bawkte/Puan In chu Pathianin a mite a hmuhna tur hun leh hmun a ruat lawk chu a ni. Lev.23-ah khan Pathian hunbi leh hmun ruatlawk (mo'adim) te chu ziah lan an ni a. Heng ni thianghlim (hoy days) te hi Pathianin a mi Israel fate nen an in hmuh khawm hun atana a lo ruat lawk diam tawhte chu an ni bawk. . “Lalpa kut hunbi, inkhawmpui thianghlim, a hun tak zela in siam tur chu hengte hi a ni” (Lev.23:4) Heta ‘in khawmpui thianghlim’ tia a ziah, ‘hoy convocations’ hi Hebrai tawng chuan ‘miqra/mikraw’ tih hi ‘rehearsal’ tihna a lo ni ve reng bawk a. Pathian kut hunbi (hunbi ruat lawk) ah chuan eng rehearsal nge Israel mipuite khan kum 1400 zet an lo neih tawh le? Kum 1400 zet liam hnu-ah, kum 2000 chhung zet eng ‘rehearsal’ nge la tih ngai cheu ang le? Chu ngei chu Tirh.Puala’n Lalpa Yahshua thih hnu daih a, ‘Thil lo thleng turte hlimthla’ tia alo sawi lawk awmzia chu a ni ta daih mai le. . Messiah khan thawnthu pakhat, Lal pakhatin a fapa inneihna ruai a buatsaih dan chungchang a sawi a. Chhiahhlawhte chuan thu pawimawh tak pahnih an keng a. Chu inneihna ruai buatsaihna hmun leh hun chu an sawi tel ngei tur a ni. Chutiang chiah chuan Pathian chuan a hmaah Israel mite chu inlan tura a koh angin, an inlanna hmun tur leh a hun tur a ruat lawk chu a puang a ni. A hmun ruat lawk chu 'Bawkte' a ni a, (a hnu fe-ah chuan Jerusalem Temple -ah a ni thung-Deut.16:16). A hun atan chuan Bible-a kut hunbi te kha an ni bawk. . Temple a lo chhiat hnuah erawh kha chuan 'hmun ruat lawk' tih kha chu tihban a lo ngai ta a, nimahsela 'hunbi ruat lawkte' erawh tihdanglam a la ni lo char char a ni. Pathian ngeiin heng hunbi ruatlawk a sawifiahna-ah pawh "hei hi in awmna apiangah in thlahte zel thlenga kumkhaw dan tur a ni." (Lev.23:14) a ti a nih kha. Chu chuan heng hunbi ruatlawkte hi 'engtikahmah tihban (cancelled) a ni lovang tih a lantir a. Engtikah mah hlui hlawn emaw, lak bo tur emaw an ni lo. Khawi hmunah pawh awm ila, urhsun taka serh tur emaw, lawm tur emaw an la ni reng a ni. . Heng hunbi ruatlawkte hi Biblical calendar hun pawimawh te an ni a. Biblical Calendar hi Thla (moon) chet vel dan nen a inzawm nalh hle bawk. Thla det chhoh dan leh thla ral dan chuan ni (days) te-ah awmzia an nei vek a. Thla khata ni hmasa ber chu thla det nen a inrual chiah thin a, full moon chu thla laihawl ah a thleng a, thla lo mang chiah chuan thla (month) tawp a entir nghal bawk a ni. . Tichuan, Leviticus bung 23 ah khan Biblical Calendar-a ni thenkhatte chu Pathian chuan a hunbi ruat lawk (mo'edim) atan a puang chhuak ta a. Heng hubi ruat lawk thianghlim (holy appointed times) te hian chawlkar Sabbath (chawlhni) te, Kalhlen kut te, Penticost kut te, Tawtawrawt kut te, Inremna ni te leh Bawkte kut te hi a huam a ni. . Heng Pathian hunbi ruatlawkte hi miten Jewish festivals (kutte) angah an ngai fo thin hi thil awm tak pawh a ni a. A chhan chu Pathian khan heng A hunbi ruat lawkte hi Israel fate hnena a pekte an nih vang a ni. Israel fate hnenah khan Mosia kaltlangin, "LALPA kut hunbi, inkhawmpui thianghlima in siam tur ka kut hunbi chu hengte hi a ni." (Lev.23:2) tiin a lo sawi tawh a nih kha. Israel mipuite chu Pathian Calendar leh A hunbi ruat lawk enkawltute/venghim tute an ni. . Nimahsela, Pathian erawh chuan heng kutte hi Juda kut emaw, Israel fate kut emaw tiin a sawi ngai lova, "Ka kut hunbi/ ka hunbi ruat lawkte" tiin a sawi zawk a, chuvangin Pathian ni thianghlim (hoy days) te an ni tihna a nih chu. Tirh.Paula chuan, "Pathian chu Judate Pathian chauh em ni? Jentailte Pathian pawh a ni ve lo vem ni? Ni ve e, Gentailte Pathian pawh a ni.. (Yes, of Gentiles also)" (Rom 3:29) tiin a sawi a. Bible hian Gentail ringtute hnenah heng Pathian hunbi ruat lawkte aiawh hi pakhat mah hunbi ruat lawk dang siamsak a nei lo. Chanchin Tha bute leh Lehkhatawnte reng reng hian Gentail ringtute hnenah anmahni pual tur kut hunbi emaw, Pathian biakna ni tur (special festivals) hranpa pek bik pakhatmah a neilo ani. Gentile ringtute nia inngaite chuan Pathian biakna ni leh sakhaw kutte an nei ve dawn a nih chuan, emaw, Israel te Messia ringa, a lo kal lehna nghaktu a nih ve chuan, heng LALPA (Hashem) kut hunbi ruatlawkte an tan pawh a ni ve ta tih an hrethiam tur a ni zawk e. Apostolte hunlai kha chuan Juda leh Gentail ringtute khan heng Pathian kut hunbi ruat lawkte hi lungrual takin an serh mai a, Temple-ah te, Synagogues ahte Sabbath ni leh heng Pathian kut hunbi-ahte hian in an inhmu khawm a, Pathian holy days te chu an serh vek thin a ni. Hun a lo kal hlek a, Apostolte an liam a, Gentail Christiante chuan an pian leh seilenna hmun, Judae Christiante tihdan chu kalsanin, Pathian holy days te chu an ngaihthah zui ta a. Sabbath chu Sunday in an thlak a, Kalhlen kut, Lalpa Yahshua leh a zirtirte pawhin chaw an ei khawm a, kan Lalpa ngeiin, min hriatreng nan hei hi tithin rawh u, a tih, Kalhlen kut chaw ei hunte kha a hun an thlak ta daih bawk a, Pathian hun pawimawh dangte pawh an kalsan zui ta bawk a. . 'Apostol-te khan heng Pathian hunbi ruat lawk, a holy days pawimawhte hi Gentail-te hnenah khan zawm turin an hrilh lo, ' I ti a ni mai thei, I ti dik e, nimahsela chumi ruala I ngaihtuah tel ngei ngei tur chu, 'Apostolte khan Gentail-te hnenah heng Pathian holy days te hi bawhchhe turin an hrilh bik lo,' tih hi a ni. Hemi chungchangah hian Apostolte kha an ngawi reng zawk a ni. An ngawih rengna chhan I hre duh em? Khang hun lai khan Pathian holy days te hi bawhchhiatna rilru an put ngai loh vang leh, anmahni pawhin serh zui zel tura an inngaih vang a ni zawk e. I harh ang u. . 2. MESSIA RINGTUTE TANA KUT HUNBI RUAT LAWK HMAN ZEL A PAWIMAWHNA CHU: Yahshua zirtirte zinga tel ve pakhat angin inngaihtuah chhin la, Yahshua thih leh a thawh leh hnu kum khat hnu-ah chiah Kalhlen kut (Passover) in hmang dawn ta a. Yahshua thawh leh hnu kum khat hnua Kalhlen kut han hman leh chu engti ang tak nge nia I rin le? “Nikum tun ang hun, kalhlen kut dawnah khan, Lalpa ho ngei khan zanriah hnuhnung kil turin kan thu khawm a, chhang dawidim telh loh kan ei a, ama kut ngeiin wine min pe a, khami zana thil thleng kha a va lungngaih thlak em! Hei tunah lah kum a lo vei a, nikuma Lalpa hova kan zanriah kilho hun kha a lo thleng leh dawn ta reng mai a...” tiin i ngaihtuah ang tiraw? . Lalpa Yahshua’n, “Min hriatreng nan hei hi tithin rawh u” a tih lai khan, a hun dik tak leh chumi huna ama ho ngeia serh leh sang dik tak a buatsaih te kha a kawk tih i hrethiam tawh mai em? Kut nite chu Messiah chunga thil lo thleng turte hlimthla a nih thu Kol.2:16-17 ah kan hmu a. Heng Pathian hunbi ruat lawk tinte hian Messiah inpuan chhuahna leh tlanna a rawn thlen tur chu awmze neiin a lo lantir vek tawh bawk a. Heng hunbi ruat lawk tam zawkte hi Israel fate tlan chhuah an nihna hriatreng nana hman thin an ni bawk. Entirnan, Kalhlen kut chu Aigupta atanga Israel fate chhan chhuah an nih leh an kal chhuah thu hriatrengna atana ruat a ni a. Chutih rual vek chuan heng Bible-a 'hunbi ruat lawkte' hian hun hnu hnunga thil lo thleng turte blueprint (ruangam duan lawk) chu a lo entir lawk vek bawk a ni. Pathian hunbi ruat lawkte chuan tlanna lo thleng tur ziarang, Pathian leh mihring inkara thil lo la thleng turte chu awmze nei takin an rawn lantir a ni. Pathianin tlanna tura a tum bulpuite chu heng hunbi ruatlawkte hian a hlim thla an lo entir vek tih kan hmuh thiam tawh avangin Pathian hunbi ruat lawkte chu Messiah rah dik tura ruat lawk vek an ni tih kan hrethiam nghal a. . Messiah in Apostolte vana a lawnsan dawna, Apostolte’n, “Lalpa, tunah em ni Israelte hnenah ram i pek leh dawn” tia an zawh khan Messiah chuan, "Pain a hun leh a ni, ama thu thua awma a ruat chu, nangni lo hriat tur a ni lo ve." (Tirh.1:7) tiin a lo sawi tawh a, Pa Pathian hian Messiah rah dik zel tur hun bite hi a ruat lawk vek tih a rawn nemnghet leh ta a ni. Chu chu Pathian hunbi ruat lawk, kut thurukte chuan a hun tak zelah a rawn puang leh dawn a ni. Chu mai ni lovin, heng hunbi ruat lawkte hian "Nimahsela, chu mi ni leh a hun thu chu Pa chauh lo chuan tuman, vana vantirhkohte pawhin, Fapa pawhin an hre lo." tih ai kha an rawn awh leh ta bawk a ni. . Messiah thihna leh thawhlehna chuan kalhlen kut serh leh sang zawng zawng kha awmze thar aneiin a rawn lantir nawn leh a. Beramno an talh chuan Messiah thihna chu a entir a, Kalhlen kut chaw a chhang dawidim telh loh an ei chu Messiah taksa hriatrengna a lo ni leh a, Kalhlen kuta Wine no chuan Messia thisena thuthlung thar chu min hriat nawntir a. Hnim hnah kha (bitter herb) ei leh a ni chuan Messiah thihni lungchhiatthlak tak chu a rawn lantir leh a ni. . A chunga kan sawi zawh tak chiah hi Messia hriatrengna tur dik tak, amah ngeiin, 'min hriatreng nan hei hi tithin rawh u' a tih kha a ni a. Messiah kha Juda chhungkua atanga rawn seilian, Juda hnam serh leh sang anga enkawl chhoh, Pathian kut te pawh hmang ve ziah thin a nih thu Bible in min hrilh a, Pathian kut an hman dan pawh Juda hnamzia, hmasang atanga an tihdan phung an chhawm thlak zel ang kha a ni tih kan hre hmasa phawt tur a ni. . Chu Messiah hriatrengna turte chu Judate hnam dan anga an lo kalpui thin, Amah Messiah leh a zirtirte'n an ngaih pawimawh ve tak chiah te chu an ni a, chungte chu- Hunbi ruat lawk ' Kalhlen kut' , chu hun ngeia 'chhang dawidim telh loh ei', 'Wine no dawm' leh 'hnim hnah kha ei' te chu an ni zawk. Zirtirte khan Messiah ho ngeiin hetiang hian an lo hmang tawh a, chu ngei chu Messia chuan a lo kal leh hma zawnga amah hriatreng nana lo hmang thin tura a chah kha a ni. Vawiin nia no te taktea wine tem zeuh leh chhang them takte ei ang ringawt hi a ni miah lo a nia. Pathian hunbi ruat lawk dik tak kalhlen kut lai ngeia chhang dawidim telh loh ei, wine in leh hnim hnah kha ei te kha Messiah sawi hi a ni zawk tih hre ngai lo ringtu mi engzat tak awm ang maw? . Heta tang hian Messiah ringtute tana Kalhlen kut hman ngei a la pawimawhzia chu kan hmu thiam ang chu. Duh hun huna 'Lalpa zanriah Sacrament' tih hmingpui buatsaih ve ringawt lam kha Messiah sawi tum hi a ni lo hrim hrim tih hriat bawk tur a ni. . Rah hmasa kut/Thlai thar kut a lo nih a, ni chhiar hmasak ber (first day of the Omer) chu zirtirte tan chuan thlan ruak an va hmuh hriat chhuahtir/ hriat nawntir tu a lo ni leh a. Shavu'ot (Pentikost) lo thlen hma zawnga chawlhkar an chhiar chhoh lai chuan tho leh Yahshua an zinga a khawsak lai an hre chhuak bawk ang a. Apostolte khan Pentikost a lo thlen hma ni 10 a la awm chiah tihah, "kum khat kal ta, hemi ni angah hian, Olive tlang atangin Vanah a lawn lai kan thlir a nih kha" tiin an chhinchhiah kar ang a. Yahshua vana a lawn atanga kum khat hnua a zirtirte awm dan tur kha han suangtuah chhunzawm zel ila, Pentikost (Shavu'ot) a lo thleng leh a, Jerusalem Temple-ah an awm khawm ngei ang a, . "Nikum mai, tun ang hunah kha chuan mi 120 chauh kan awm khawm a, kuminah erawh sang tam tak kan lo ni a, kan zain Pathian dan (Torah) chung changah thahnem kan ngai theuh bawk.. (Tirh.21:20 a ziak ang kha)" tiin an sawi ngei ang. Ringtu hmasate tan kha chuan heng Pathian Kut pawimawhte hi Messiah hriat chhuahtirtu a ni ang tih rinhlelh rual a ni lo a, a chiang tawk em em a ni. LALPA hunbi ruat lawkte (Kutte) chu Messia'n hunbi ruat lawk ang thlap zela tlanna a thawhte leh a hnathawh zel turte kumtin-a lo enchhin lawkna (annual rehearsal) ang a ni a. Thal (Spring) laia kutte, heng- Kalhlen kut (Pesach/Passover), Chhang dawidim telh loh kut (Chag matzah/ unleavened bread), Thlai thar kut (Omer/first fruit) leh Pentikost kut (Shavu'ot) te chu Messiah lo kal hmasak zawk khan a rawn rap dik chho tawh a, amah hriatreng nan erawh awmze thar neia hmang turin a zuitute chu min hrilh a nih kha. . Favang laia kutte (Fall festivals), heng- Tawtawrawt kut (Yom Teruah/Rosh HaShanah/ Feast of trumpets) te, Inremna ni (Yom Kippur/day of attonement) te leh Bawkte kut (Sukkot/ feast of Tabernacles) te , Bawkte kut ni 8 nia inkhawmpui thianghlim koh hun, Shemini Atzeret te hian a lo kal leh hun leh rorelna thu a puan chhuah hun te, Pathian bawkte mihring zinga a lo awm hunte an kawk zawn leh vek a ni. Heng kutte hi Tirh.Paula'n ".. thil lo thleng turte hlim a ni. ." ti a Kol.2:17-a alo sawi lawk awmze dik tak kha a ni bawk e. Lalpa Yahshua lo kal thuai ang che! . 3. BAWKTE: PATHIAN NENA BUK KHUARNA HMUN CHU Bawkte kut ni sarih-te chuan kan inlum nuam tak chhuahsana, Bawkte-a Pathian nena buk khuar turin min hriattir a ni. Inremna ni (Day of Atonement) hnu ni nga-na ah chuan Bawkte kut chu a lo intan a, he kut hian ni 7 a awh a ni. A ni khatna chu Chawlhni ropui (special Sabbath/high Sabbath) tih a ni. A hebrai hmingah chuan he kut hi sukkot tih a ni a, a awmzia chu 'buk/hulhliap (shelter), huang (stable), buk/bawkte (hut)' tihna a ni. He sukkot tih thumal hi sap tawng chuan 'tabernacles'/ 'booths' tia dah a ni a, ' Bawkte-te/ Chhawl bukte' tia lehlin a ni. A hming put chhan hi, ni 7 chhunga Israel fate Bawkte-a khawsa tura tih an nih, chu chu Aigupta an chhuahsan hnua, thlalera an kal laia bawkte/puan in a an khawsak thin hriatrengna tura tih a nih atang khan a ni a. . "Chhâwlbukah ni sarih in awm ang a, Israela rama mi rengte chu chhâwlbukah in awm vek ang.." (Lev.23:42) He bukte, an khawsakna tur hi a hmingah ' sukkah ' tih a ni a, sukkot tih singular form (pakhat sawina) a ni a, Sukkah len zawng leh sei zawng hi chu bitum awm hranpa lovin, chhungkuaa eiho leh riahho theihna khawp a nih chuan a hman theih vek a ni. Sukkah hi chhungkuain an chei thin a, he hun hi hlim-awm taka hman tur a ni. . He ni 7 chhung hian sukkah chhungah hian chaw ei tur a ni a, ruah te a sur loh chuan sukkah chhungah hian an riak thin bawk. A chang chuan sukkah chhungah midangte mikhualin, chaw te an eipui thin a, fellowship hlimawm tak a ni. Sukkot lai chuan hlim tak leh lawm taka hun hman thin a ni a, Pathian an chunga a thatna te hrerengin an chawimawi thin. Sukkot chu buh thar hun laia hman thin a ni. Tawtawrawt kut (Rosh HaShanah) leh Inremna ni (Yom Kippur) laia urhsun tak leh rilru hrehawm taka an hman an rilru kha pu tawh lovin, hlim leh lawm takin he hun hi hman tur a ni a, an rilru put hmang chu a inthlak chho ta thut a nih chu. Sukkot hi hlim taka hman tur a nih avang hian 'hlimna hun' tia vuah a ni bawk. . Eng nge Bawkte kut chuan a lo entir tak le? Nuam taka khawsakna mahni Inchhung atanga Bawkte-a khawsa tura thupek chuan, Pathian chu engkim petu (provider), chhawmdawltu (sustainer) leh venghimtu (protector) a ni tih min hriat nawntir leh a. Bawkte kut chuan Pathian thatna nuam ti taka chenna hun leh min tlanna hlimawm tak kum tina kan lo hriat nawn theihna tur hun remchang min siamsak a ni. . Bawkte kut chu Pathian hunbi ruat lawkte zinga a vawr tawp thlenna, hlimawm taka hman a nih angin, Pathian thlazar hnuaia mihringte hlim taka kan la awm tur entirtu a ni a, chu chuan Pathian lalram, leia lo thleng tur chungchang a lo lantir lawk bawk a. . Kan Messiah in he khawvela a lalram a rawn din hun tur leh ro a rel hun tur te, Messiah thlazar hnuaia khawvel hnam tin zinga remna leh muanna, inunauna a lo thlen hun turte min thlir lawktirtu leh Messiah rorel huna kan hlimna tur lo entirtu a ni e. . Tirh.Paula tawngkam hi sawi lang nawn leh ila, "Chutichuan, ei thu-ah emaw, in thu-ah emaw, kut ni thu-ah emaw thla thar thu-ah emaw, chawlhni thu-ah emaw, tuman sawisel che u suh se; chung chu thil lo thleng turte hlim a ni, a tak eawh chu Krista ta a ni. (Kol.2:16,17) Khi thu khi Tirh.Paula khian ringtu hmasa, Pathian kutte hmang thlap thlap a, Pathian calendar anga thla thar pawm a, Pathian thupek ei tur leh ei loh turte zawm thlap thlap a, Chawlhni dik (Sabbath) serh thlap thlap tute a fuihna leh, chung mite chu midangin an sawisel theih lohzia a sawina a ni zawk e. Pathian thupek leh hunbi pawimawh bawhchhetute a fuihna a ni lo tih kan hre tel ngei ngei tur a ni. . Bawkte kut chuan Messiah lal ram lo thleng tur leh a thlazar hnuaia khawvel hlimna tur chu a entir avangin, Bawkte kut chu 'thil lo thleng turte hlim' tia a sawi chu a lo ni ta a ni. . 4. BAWKTE KUT LEH HUN HNUHNUNG HRILHLAWKNA- THIL LO TLENG TUR HLIMTHLATE CHU: Bawkte kut chuan Pathian lalram lo thleng leh tura hlimna leh lawmna lo awm turte chu tun hunah hian a hlimthla a lo entir lawk a ni. . Sabbath pangngai hi chawlh kar khata ni ruk dangte lakah a danglam angin, Bawkte kut pawh hi kut dangte lakah a danglam bik a. Messiah lal ram a lo din hun leh, thil engkim siam thar a nih huna khawvel pumpui inpumkhatna leh remna leh muanna lo thlen hun tur chu a lo entir lawk a ni (tun lai tawng tak chuan 'zia a khel' tihna a ni). Chawlhkar Sabbath-in Lal ram lo thleng tur a entir ang hian, Bawkte kut chuan kum ropui tak lo tleng tur chu a lo entir lawk a ni. . Sukkot awmzia chu a chungah khian kan sawi fiah tawh khi. Torah chuan Israel mite chu kum 40 chhung thlalera an vah kual laia puan in/chhawl buk/bawkte-a an awm thin hriatreng nan te, Pathian chu anmahni zar hliahtu a nihzia hriatrengna tur tein, kum tin Bawkte kut chu an hmang thin tur a ni tiin thu a pe a. "Chhâwlbukah ni sarih in awm ang a, Israela rama mi rengte chu chhâwlbukah in awm vek ang" (Lev.23:42) Chu hriatrengna chuan hun hnuhnung hrilh lawkna kawngah awmze ril tak a lo nei reng mai bawk a. Messiah a lo kal hunah, Pathian lalrama lut turte a rawn sengkhawm ang a, khawvel pumpuia remna leh muanna lo awm turte, hlimna lo awm turte chu a takin a rawn thlen dawn a ni. Zawlneite pawhin he Bawkte kut behchhan hian mi zawng zawngte chu thlamuang taka anmahni grep leh theipui hmaa an la thut tur thu an sawi a. Pathian chuan Jerusalem chungah ropuina Bawkte a zar tur thu an sawi bawk a ni. . "Tin, LALPAN Zion tlânga awmna zawng zawng chungah leh a inkhawmpuite chungah chuan chhunah chhum leh meikhu, zanah meialh eng a siamsak ang: ropuina zawng zawng chungah chuan englo zar a awm dâwn si a. . Chhunah ni sa hliahtu atân leh thlipui leh ruahpui lakah inhumhimna leh bihrukna hmun atân BAWKTE a ni ang. (Isa.4:5,6) Zawlnei chuan Jerusalem thara Messia'n ro a rel hunah, Bawkte kut hmang tura hnam zawng zawng an kal chhoh thin tur thu chu heti hian a lo sawi lawk tawh bawk a. "Tin, heti hi a lo ni ang a, hnam zawng zawng Jerusalem rawn dotu hnutchhiaha la awm te chu Kum tin, bâwkte kût hmang tûr leh Lalber, Sipaihote LALPA chibai bûk tûrin an chho thin ang. (Zak.14:16) Bawkte kut kan lo hmang ve thin chuan hrilhlawkna lamah, Messia'n kan zinga a Bawkte a rawn siam hun tur a entir a, Pathian bawkte chu kan zingah a lo awm ang a. Chumi hunah chuan hnam hrang hrangte chu Bawkte kut hmang turin Jerusalemah chuan an kal chho thin dawn a ni.Thupuana hun hnuhnung hrilhlawknain hetianga a lo sawi tawh ang chiah hi Bawkte kut chuan a lo entir lawk a ni. Thup. 21:3-4 "Ngai teh, Pathian BAWKTE chu mihring zingah a lo awm ta,Ani chu an hnenah a awm ang a,Anni chu a mite an ni ang a, Pathian ngei chu an hnenah a awm ang a, An Pathian a ni bawk ang;An mit ata mittui zawng zawng a hrufai ang a; Thihna a awm leh thei tawh lo vang a, Lungngaih te, tah te, nat te pawh A awm leh tawh hek lo vang; Thil hmasate chu a ral ta," . 5. FAVANG KUTTEN MESSIAH LO KAL LEHNA TUR HLIMTHLA AN ENTIR CHU: . 1) TAWTAWRAWT KUT : Tawtawrawt ri nasa tak nena a lo kal lehna entirtu, a zia lo khelhna tura Pathian hunbi ruat lawk. Messiah lo kal lehna tur chu tawtawrawt ri nasa tak nena puanzar tur a ni ang chiahin, thla 7-na, ni 1-na chu tawtawrawtte kut tia chhinchhiah leh hriatreng a lo ni ta a nih chu. Messiah zuitute tan chuan Rosh HaShanah hi Messiah lo kal lehna tura hunbi ruat lawk min hriat nawntir tu, Messia'n "a vantirhkohte tawtawrawt ri nasa tak nen a tir chhuak hun tur leh, a thlante kawl kil li ata - van tawp atanga a tawp lehlam thlenga - an lawr khawm hun tur" .-Mat.24:31 chhinchhiahna chu a ni a. Messia tawtawrawt rik hun chu rorelna lo thleng tur kan lo thlir lawk, Thupuan bu-a tawtawrawtte ham hun leh hun tawp intanna tur chu a ni. Hun lo kal tur lantirtu, thil thleng tur lo hril lawktu chu a ni bawk. . Chutiang anih avang chuan mi tupawh, Messia ringa, a lo kal lehna nghaktu apiangte tan chuan he Tawtawrawt kut hian awmzia a nei vek a, min kaihnawih tel ta vek anih chu!! He hun hi Messiah lo kal lehna nghaktu apiangte tan chuan 'Kut ni pawimawh tak' a ni vek e. . Kum a ral a, kum zabi tam tak a her liam tawh a. Nimahsela a zirtirte leh amah ringtute chuan A lo kal lehna thu puang chhuaktu tur, Messia Tawtawrawt rik hun chu nghakhlel takin kan la thlir ta zel a ni. Kumtina Tawtawrawt ham thin chuan engtik ni-ah emaw tak Messia Tawtawrawt riin Vanram leh khawvel a nghawr nghin hun tur chu a lo entir lawk a ni. . Tawtawrawt ham chunga he kut kan hman chuan Messiah tawtawrawt rik hun tur min hriat nawntir a, Messiah thusawi, 'ngaihven ula, inring rengin awm rawh u' tih kha a takin kan thinlungah a lo nung thar zel dawn a ni. . 2) INREMNA NI (YOM KIPPUR) : Messiah mitthi leh minungte ro a relsakna puan chhuah hun tur leh, thiamchang mifelte nena inremna an siam leh hun tur lo entir lawk tu. . Tlanna ni (Yom Kippur) ah chuan hming zawng zawngte chu Nunna Lehkhabu-ah emaw, Thihna Lehkhabu-ah emaw te chuan ziah lan an ni ta a. Nunna Lehkhabu-a hming chuang zawngte chu kum thar lo thleng mekah chuan an nung tlang zel ang a, Thihna Lehkhabua hming chuangte erawh chuan a kum leh Yom Kippur chu damin an hmu pha tawh dawn lo a ni. . Yom Kippur a lo tawp ta chiah a, court rorelna thutlukna chu puan chhuah a ni a, chhinchhiah (seal) fel nghal thlap a ni ta bawk. Rorelna chu zawh a ni ta a. Hei hun hun hnuhnung bera mi zawng zawng chunga Messiah rorelna lo thleng tur chu a lo entir lawk tawh a ni. . "Lalthutthlengte an han hûn chhuaha, mi pakhat, Hmâkhawsânga a thut thlengin ka en reng a… rorêlna a lo awm ta a, lehkhabute chu kêu a ni a." (Daniela 7:9,10) "Tin, mitthite, alian atein, lalthutphah hmaa ding ka hmu a; tin, lehkhabute an hawng a; tin, lehkhabu dang, Nunna Bu chu an hawng bawk a; tin, mitthite chu lehkhabutea ziak an thiltih ang zela relsakin an awm ta a. (Thup 20:12) tih ziak ang khan. . Chumai ni lovin, He Yom Kippur a chaw an nghei a, sual an puang a, sual thupha an chawi hnuah Pathian leh a mite an lo inrem leh thin ang chiah khan, Kum tina he Yom Kippur a hman dan tur dik taka kan lo hmang ve a nih chuan, 'inring rengin awm rawh u,..ei puar lutuk nen, zu ruih nen, chumi ni chuan a nang phut ang che u..' tia Messiah warning min lo pek lawk tawh kha kan zawm dik chho ta chiah tihna a ni e. . Messiah pawh khan chawnghei tur te, tawngtai tur te, kan sualnate puang chhuak tur te, midangte ngaidam tur te leh Pathian ngaihdamna ngen tur te-in min zirtir ta reng a nih kha. Hei hi Messiah lo kal leh hun ngaihven dan tur dik tak leh mahni lam lo inbuatsaihna tura kawng dik tak chu a ni e. . 3) BAWKTE KUT: Khawvelah Messiah Yahshua thlazar hnuai hnam tinreng te inngeihna hun, remna leh muanna lo thlen hun tur, Pathian Bawkte Jerusalem thar he khawvela a lo awm hun tur zia lo khel lawktu, a hlimthla hmanga lo entirtu. A chunga kan sawi fiah tawh khi. . He Bawkte kut hian Messiah lalram, Pathian lalram khawvela lo thleng tur chu min thlir lawktir a, min ngaihven tir a, chumi rama lut ve tur chuan kan thlarau lam min buatsaih thartir a ni. Heti hian khai khawm dawn ila, Thla 6 a liam a, (Chu chu kum 6000 a liam hnua thil thleng tur entirna) Tishri thla, Thla 7-na, Ni 1-na, (Kum 7000-na intan dawn chiah entirna) ah chuan Messia Tawtawrawt ri kan hria ang a, Van lam rorelna court chu hawn a ni ang a, Vanram lehkhabute an keu ang. Chu chu Rosh HaShanah hian a entir a ni. Rosh HaShanah leh Thla 7-na, ni 10-na, Yom Kippur (Inremna ni/tlanna ni)-inkar-ah chuan mi zawng zawngin rilru hrehawm taka sual thupha chawina an nei anga (Khup tinreng an thingthi ang a, lei tinreng an la inpuang ang tih ziak ang khan). Tichuan Vanram rorelna thu chhuak chu puan a ni ang a, Vanram nunna bua hming chuangte chu hun kal leh zelah an nun phalsak an ni ang khan, Mifel te chu Kumkhaw nunnaah an kal ang a, Misualte leh nunna bua hming chuang ve lote chu kum thar an thi tur ang khan, kumkhaw boralnaah an kal ang. . Chung zawng zawng hnuah chuan Nunna bua hming chuangte chuan Ni 15-na, Bawkte te kut (Sukkot an tih bawk), Pathian Bawkte mihring zinga lo thleng hnuaiah chuan hlim leh lawm takin hun an hmang ang a, a ni 8 ni, Shemini Atzeret an tih, kum 7000 ral hnu, mihring chu chatuan mi, Pathian ang taka ropui a lo thlengin. . 7. TLIPNA: . ZE-KHEL RAU RAUVAH, A THEN KAN NGAI RAU A, A RAU DIK BER ZAWK KAN HNAWL SI MAW!!! Jentail Christiante khan Pathian kutte hi a awmzia hre miah lo leh zir chiang miah lovin kum 2000 chhung an lo hnawl a... Messiah in a rawn rah dik dan leh, thil lo thleng turte hlim thla a nihzia hi hre chiang sela, tunge heng Pathian holy days te hi hmang lo phal ang le?? . Mizoram ringtu tam takte pawh hi kan bias em em bawk... Mitthi tam tak la awm tur entirnan mitthi dar vuak, thlan khura inphum lem, ruang anga inzawn..etc, thil lo thleng tur hlim thla ze hmanga an lo khelhte chu kan pawm em em a, kan amen a, a rau kan ti em em a..chungtianga ze khelte chu rau deuh riauvah, mipui chung lamah kan ngai thin.. . Mahse, Israela Pathian chuan mipui zawng zawng ten zia kan khelh theihna, Messiah chungchanga thil lo la thleng leh tur hlimthla lo lantirtu tur chu hun pawimawh min ruatsak a, chungte chu duh lovin lo hnawl ta ila, Pathian thupek hnial leh hnawltu, 'zia khel rawh u' a tihte zawm duh lotu kan ni daih dawn tihna a lo ni reng mai. . Engvangin nge mihring ze khelh kan ngaih rau em em lai a, Pathianin Messiah chungchanga hrilhlawkna lo thleng tur, mipui nawlpui ze khelh hun tur a siam hi kan thlauh thlak leh si le? Ti nge kan ngaih rau ve theih miah loh? Pathian thupek ngaisang lo tute tan inenfiahna tur hun hnuhnung a ni ta e.. Pathian kutte thuruk leh ze khelh, a hlimthla a lo entir lawk i zir chian hmasak ve hma loh chuan mihring thusawi avangin lo hnawl ringawt suh.. Zoram tana ze kheltuten thil lo thleng tur hlimthla an entir aia chiang khan heng Pathian kut hunbi ruat lawkte hian Messiah lo kal leh dan tur leh a hnathawh tur hlimthla an entir fiah daih zawk e. . Pathianin thil lo thleng tur hlimthla, Messiah tawrhna leh thawh lehna tur leh Thlarau Thianghlim lo thlen hun tur a ngaih pawimawhzia kan hria em le? A ngaih pawimawhzia lantir nan kum 1400 chhung zet, kumtina chung hlim thlate hmang tur (zia lo khel lawk tur) chuan Israel fate a hrilh a ni lawm ni? . Chu chu kan hriat si chuan, Messiah lo kal leh dan tur, ro a rel dan tur leh Pathian lalram a rawn thlen dan tur chungchanga a hlim thla (zia lo khelh lawk) chu a ngai pawimawh lo ta thut dawn em ni le? Pathian chu kumkhuaa pangngai reng a ni si a. Pathian ngaih pawimawh em em chu mihringin a hnawl thiang lo tih kan hrethiam dawn lawm ni? Mihringin ngai pawimawh lovin, lo hnawlsak mah sela Pathian chuan a la ngai pawimawh tho tho a ni. . Pathianin, "Ka Kutte hi hmang rawh u" a tih khan, "Ka fapa Messiah tawrhna te, a taksa leh thisen a hlanna te, a thawh lehna te, a hun dik takah Thlarau Thianghlim ka pek tur che u chungchangah zia lo khel rawh u" a tihna a ni a, chu chu Kalhlen kut te, Chhang dawidim telh loh kutte, Thlai thar kutte leh Pentikost kutte hmang khan Kum 1400 chhung Israel mipui zawng zawngten zia an lo khel a, Messiah khan a rawn rap dik ta a ni.. Kalhlen kut chaw ei phei khi chu Messiah ngeiin, "Ka lo kal leh hma loh zawng, min hriatreng nan hei hi tithin rawh u" a tih kha a la ni zui.. Tu nge Messiah thu hnial ngam le? . Tunah hian Messiah lo kal leh hun, a rorelna leh khawvela a ram a din hun tur chu Tawtawrawt kutte, Inremna Ni te leh Bawkte kutte hian a hlim thla an lo lantir a.. . Heng kut ahte hian, "Inkhawmpui thianghlim nei rawh u" tia Pathianin thu min lo pek khan, "Messiah chungchanga hrilhlawkna lo thleng ngei ngei tur, a lo kal vawi hnihnaa a rawn hlen tur chu Messiah ringtuten in zavaiin zia lo khel rawh u" min tihna zu lo ni reng a.. Mi thenkhat chuan Pathian thupek anga chumi ze khelh tum, Pathian kut hunbi ruatlawk hmangte chu kal sual angah an puh thung si a..a mak takzet.. Ruang tam tak awm tur chungchanga ze khel te hi kal sual angah zu puh ta ila, 'ze khelh a ngai lo, ti reng reng suh' tiin va khap tum ila, engtin nge kan ngaih ang? . Chutiang chiah chu a ni e, Pathianin koh leh thlan bik pawh nei chuang lova, messiah ringtu mi zawng zawng hnena 'ze khelhna tur' thu min pek, "Ka kutte hi hmang rawh u" a tih mawlh mawlh chunga "Pathian kutte hman a ngai tawh lo" tia, Pathian kut hman sawisel tute dinhmun chu.. . Mimalin emaw, a huho emaw ten hun lo la awm tur chungchang zia an khel a, a hlimthla an lo entir lawkte kan ngaisang a nih chuan, Pathianin kan zavaia ze khel tura min kohna, 'Pathian kutte hmang tura thu min pekte' hi sawi buai lovin zawm mai ang u..

No comments:

Post a Comment